มาตรา 1480   เพิกถอนนิติกรรมขายฝาก

มาตรา 1480 การจัดการสินสมรสซึ่งต้องจัดการร่วมกัน หรือต้องได้รับ ความยินยอมจากอีกฝ่ายหนึ่งตาม มาตรา 1476 ถ้าคู่สมรสฝ่ายหนึ่งได้ ทำนิติกรรมไปแต่เพียงฝ่ายเดียว หรือโดยปราศจากความยินยอมของคู่ สมรสอีกฝ่ายหนึ่ง คู่สมรสอีกฝ่ายหนึ่งอาจฟ้องให้ศาลเพิกถอนนิติกรรม นั้นได้ เว้นแต่คู่สมรสอีกฝ่ายหนึ่งได้ให้สัตยาบันแก่นิติกรรมนั้นแล้ว หรือ ในขณะที่ทำนิติกรรมนั้นบุคคลภายนอกได้กระทำโดยสุจริตและเสียค่า ตอบแทน
 

การฟ้องให้ศาลเพิกถอนนิติกรรมตามวรรคหนึ่ง ห้ามมิให้ฟ้องเมื่อพ้น หนึ่งปีนับแต่วันที่ได้รู้เหตุอันเป็นมูลให้เพิกถอนหรือเมื่อพ้นสิบปีนับแต่ วันที่ได้ทำนิติกรรมนั้น

สามี-ภริยา จดทะเบียนหย่ากันแล้ว ต่อมาสามีฟ้องอดีตภริยาอ้างว่า ขณะที่เป็นสามีภริยากันนั้น ทางอดีตภริยาขายฝากที่ดินซึ่งเป็นสินสมรสให้กับผู้ซื้อ (จำเลยที่ 2 ในคดีนี้) โดยการปลอมหนังสือมอบอำนาจ (ไม่ได้รับความยินยอมจากสามี) ขอให้ศาลเพิกถอนนิตกรรมขายฝากที่ดิน   ส่วนผู้ซื้อให้การต่อสู้ว่าซื้อที่ดินโดยสุจริตและเสียค่าตอบแทน และคดีนี้มาฟ้องให้เพิกถอนนิติกรรมเมื่อพ้นกำหนดระยะเวลา 1 ปี นับแต่วันที่รู้มูลเหตุแล้ว  ศาลชั้นต้นยกฟ้อง ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน จากข้อเท็จจริงได้ความว่า อดีตภริยานำที่ดินที่เป็นสินสมรสไปขายฝากโดยการปลอมหนังสือมอบอำนาจ ผู้ซื้อฝากได้รับซื้อฝากโดยสุจริตและเสียค่าตอบแทนย่อมเพิกถอนนิติกรรมขายฝากไม่ได้

คำพิพากษาศาลฎีกาที่  7680/2551

          การเพิกถอนนิติกรรมตามที่ ป.พ.พ. มาตรา 1480 วรรคหนึ่ง ต้องเพิกถอนทั้งหมด โดยมีผลเป็นว่าทรัพย์สินอันเป็นวัตถุแห่งหนี้นั้นถ้าเพิกถอนได้ก็ย่อมกลับคืนมาเป็นสินสมรสทั้งหมด มิใช่เพิกถอนแต่เฉพาะส่วนของคู่สมรสที่ไม่ให้ความยินยอม ดังนั้น ในทางกลับกันถ้าเพิกถอนไม่ได้เพราะบุคคลภายนอกดังกล่าวทำการโดยสุจริตและเสียค่าตอบแทน ก็ย่อมเพิกถอนไม่ได้ทั้งหมด